Za miedzą

BARDZO STARA WIEŚ

Przez stulecia najbliższymi sąsiadami mieszkańców Żółwina byli mieszkańcy Starej Wsi. Ta nazwa pasuje do jej długiej historii.

Naprzeciwko skromnego, parterowego budynku szkoły w Ruścu stoi ufundowana w 1928 r. kapliczka z napisem: "W rocznicę dziesięciolecia odzyskania niepodległości Polski dzieci szkolne Starej Wsi i Ruśca postawiły". Pierwotnie szkoła była w Starej Wsi, bowiem teren, na którym stoi, do 1965 r. należał do Starej Wsi. Przyłączono go do Ruśca, gdy budowano nowy, omijający Nadarzyn, odcinek drogi do Katowic. Do tej szkoły nadal chodzą uczniowie ze Starej Wsi i Ruśca. To już chyba ostatni symbol wspólnej przeszłości.

Stara Wieś była zasadniczą częścią dóbr ziemskich Rusiec – tu mieścił się dwór i zagrody chłopskie. Ta sytuacja zmieniła się w 1453 r., gdy dziedzic, Tomasz z Ruśca herbu Radwan, uzyskał od księcia mazowieckiego Bolesława IV zgodę na lokację w swoich dobrach miasta na surowym korzeniu (w pustym miejscu). Otrzymało ono nazwę Nadarzino (nazwa Nadarzyn po raz pierwszy pojawia się w 1473 r.). Tomasz z Ruśca wraz z lokacją miasta ufundował kościół parafialny i już w 1453 r. biskup poznański Andrzej przeniósł Rusiec z parafii Brwinów do parafii Nadarzyn.

W tym samym 1453 r. pojawia się nazwa Rusiec Stary, w 1470 r. – Stara Wieś Rusiecka. Jeszcze na mapach z końca XVIII w. można spotkać nazwę: Stara Wieś vel Rusiec Stary. W 1827 r., zgodnie ze spisem, w Starej Wsi było 25 dymów (domów mieszkalnych) i 248 mieszkańców. W 1867 r. wieś liczyła 284 mieszkańców, zaś w 1935 – 409. Stara Wieś była wsią włościańską – folwark pozostał na terenie obecnego Ruśca położonego na południe od Starej Wsi.

Do 1952 r. Żółwin, podobnie jak Stara Wieś, należał do gminy Młochów z siedzibą w Nadarzynie. W latach 30. mieszkańcy naszej wsi załatwiali sprawy u wójta gminy Władysława Bonieckiego – rolnika ze Starej Wsi. Od pokoleń chłopcy z obu wsi ze sobą rywalizowali, m.in. o dziewczęta. Latem 1886 r. pijani goście weselni łącznie z panem młodym wyszli na przebiegający przez Żółwin trakt i zaatakowali sześciu mieszkańców Starej Wsi, zabijając dziewiętnastoletniego parobka. Obecnie rywalizacja przeniosła się na boisko – drużyny obu wsi rozgrywają mecze na żółwińskim "Orliku". (ike)