Z przeszłości

Wszystko, co żyje, wyjeżdża na wieś

30.06.2018

"Latem (…) towarzystwo warszawskie niknie zupełnie. Wszystko, co żyje, wyjeżdża na wieś, do wód lub co najmniej na letnie mieszkania. Te letnie mieszkania to także specjalnie warszawska moda i cecha. Przez lipiec, sierpień i wrzesień każdy "szanujący się" warszawiak, każdy dom zamożniejszy nie może bawić w mieście…, lecz co najmniej za rogatkami Warszawy. (…) W Warszawie zostają tylko mężowie, ci, co obowiązkiem przykuci do miasta, żadną już miarą uciec z niego nie mogą, ale tacy nawet bardzo wczesnym rannym pociągiem przyjeżdżają do Warszawy, a wieczorem wracają znowu na letnie mieszkanie. W niedzielę i święta odbywa się formalna wszystkimi kolejami pielgrzymka, każdy spieszy na wieś do swoich znajomych, zaproszenia na niedzielne obiady są jakby abonamentem" – pisał w latach 80. XIX w. Antoni Zalewski w książce "Towarzystwo warszawskie. Listy do przyjaciółki przez Baronową XYZ".

Letnicy zagościli w Żółwinie ok. 1870 r., początkowo mieli do dyspozycji zabudowania dworskie – pałac przy obecnej Nadarzyńskiej i stojący nieopodal niego stary dwór modrzewiowy. Od lat 80. XIX w. letnie mieszkania oferowały wille Borowin, Sosnówka, Ołonka (dziś to teren Podkowy Leśnej). Dzięki ogłoszeniom w prasie Żółwin w końcu XIX w. stał się znaną podwarszawską miejscowością letniskową. (ike)

Ogłoszenie z "Kuriera Warszawskiego" z 25 kwietnia 1870 r.