Z przeszłości

WIELKI WIEJSKI NAUCZYCIEL

"Przyszedłem tu w roku 1949. W szkole pracowało tylko dwóch nauczycieli. W starym (drewnianym) budynku pełno było śmieci i gruzów. Pod nowy były założone fundamenty, na których sterczał fragment muru i dwie niewykończone sale" – opowiadał reporterom tygodnika "Zarzewie" obchodzący jubileusz 40-lecia pracy pedagogicznej kierownik szkoły w Żółwinie Józef Owczarek. Była jesień 1967 r.

Archiwalny numer "Zarzewia" znalazł się wśród dokumentów i pamiątkowych przedmiotów związanych z Józefem Owczarkiem oraz jego żoną Heleną – także nauczycielką żółwińskiej szkoły. Przekazali je we wtorek 14 czerwca wicedyrektor Zespołu Szkół w Żółwinie Lidii Iwole mieszkańcy Grodziska Mazowieckiego: zaprzyjaźniona z rodziną państwa Owczarków Teresa Kucharska-Górska oraz Grzegorz Sędziński, opiekun prawny Barbary Jastrzębiec-Kostki, córki Heleny i Józefa Owczarków.

Wśród darów znajduje się Srebrny Krzyż Zasługi nadany Józefowi Owczarkowi w 1938 r. "za zasługi na polu pracy społecznej i zawodowej" przez premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego, a także Złoty Krzyż Zasługi przyznany w okresie pracy w Żółwinie.

Pod kierownictwem Józefa Owczarka mieszkańcy Żółwina, Tereni i Owczarni w czynie społecznym wznosili szkołę. "W tej chwili składa się ona z trzech pięknych i czyściutkich sal, obszernego korytarza i maleńkiej kancelarii" – opisywał ją kierownik w rozmowie z dziennikarzami "Zarzewia". Także dzięki wspólnemu wysiłkowi do szkoły przeciągnięto linię energetyczną. Zarówno budowa szkoły w Żółwinie, jak i jej elektryfikacja nie zostały – jak to ujął Józef Owczarek - "przewidziane w planach państwowych", co oznaczało, że nie można było liczyć na środki publiczne. Za to można było polegać na mieszkańcach - także tych najmłodszych. Każdej wiosny gromadka uczniów – odnotowali reporterzy "Zarzewia" - "wychodziła na rozległe otaczające szkołę nieużytki i zasadzała je stopniowo młodymi sosnami. (…) Zieleń młodych sosen pokrywa kilkunastohektarową przestrzeń piaszczystych nieużytków".

Wśród pamiątek ofiarowanych szkole znalazła się czapka strażacka wykonana w pruszkowskiej "Pracowni czapek i beretów". "Najbardziej jednak interesowała mnie (poza pracą zawodową) praca straży pożarnych. Pomoc w zdobywaniu materiałów na budowę remiz, szkolenie strażaków – to były rzeczy, którymi się pasjonowałem" – opowiadał kierownik szkoły dziennikarzom "Zarzewia". Dzięki Józefowi Owczarkowi powstała m.in. Ochotnicza Straż Pożarna w Żółwinie. To on zorganizował także w naszej wsi Koło Rolnicze „Samopomoc Chłopska” – jego ostatnim prezesem był sołtys Karol Marchwiak, uczeń Józefa Owczarka, obecny w czasie przekazania pamiątek po nim szkole.

Gdy do Żółwina zawitali dziennikarze "Zarzewia", Józef Owczarek miał 74 lata. Mówił: "Właściwie jestem już emerytem. Marzę jednak o tym, by doprowadzić do końca budowę naszej szkoły. Marzę, by dzieci uczęszczając do niej, miały wreszcie wygodne pomieszczenia". Choć dzisiejsza żółwińska szkoła w niczym nie przypomina tamtej sprzed półwiecza, słowa Józefa Owczarka pozostają aktualne. Szkoła wymaga remontu i rozbudowy. K.P.