sobota, 02 listopada 2024

Żółwin, mazowieckie

Z przeszłości

Wyspa Żółwin

19.04.2016


Część naszych obecnych problemów, choćby stan dróg i brak kanalizacji, wynika z tego, że wraz z Terenią i Owczarnią zostaliśmy oddzieleni od pozostałej części gminy Brwinów przez Podkowę Leśną. Jak do tego doszło?

Historycznie nasza wieś graniczyła od północy z dobrami brwinowskimi (na wysokości obecnych ulic Borowin i Irysowej w Podkowie) oraz lasami Młochowskimi, z których na początku XX w. wydzielono letnisko Młochówek (między ulicami Reymonta w Podkowie a Młochowską). Dzisiejszy teren Podkowy Leśnej wchodził wówczas w skład gminy Helenów z siedzibą w Brwinowie, zaś Żółwin i Młochówek w skład gminy Młochów z siedzibą w Nadarzynie. Wszystkie wymienione miejscowości były częścią powiatu błońskiego (z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim).

W 1909 r. z dóbr brwinowskich wydzielono hipotecznie dobra Podkowa Leśna, a w latach 20. przystąpiono do realizacji koncepcji miasta ogrodu. Gdy w 1927 r. utworzono gminę Letnisko Brwinów, Podkowa Leśna pozostała w gminie Helenów. Wówczas nastąpił historyczny rozwód Brwinowa i Podkowy, jednak nie miał on znaczenia dla pozostającego w gminie Młochów Żółwina.

Mieszkańcy Podkowy – w ogromnej większości przybysze z Warszawy o wysokiej pozycji społecznej – nie chcieli, by ich miejscowość miała status wsi. Od lat 30. występowali do władz państwowych o nadanie Podkowie praw miejskich. W efekcie tych starań w 1948 r. utworzono "gminę wiejską o charakterze miejskim Podkowa Leśna". W jej skład weszła wydzielona z gminy Helenów Podkowa Leśna oraz przyłączone do niej tereny wyłączone z gminy Młochów – letnisko Młochówek i część Żółwina, która do tej pory należy do Podkowy. W 1952 r. do tej "gminy wiejskiej o charakterze miejskim" włączono Żółwin. Trwało to jedynie do 1954 r., gdy zlikwidowano gminy. Podkowa Leśna i Żółwin zostały gromadami w tym samym powiecie pruszkowskim utworzonym w 1952 r.

W 1957 r. Podkowa uzyskała status osiedla, zaś w 1969 – nadano jej prawa miejskie. W tym samym roku zlikwidowano gromadę Żółwin, naszą wieś wraz z Terenią i Owczarnią przyłączono do gromady Otrębusy. To wydarzenie przesądziło o dzisiejszej sytuacji Żółwina. W 1973 r., gdy przywrócono gminy, do gminy Brwinów włączono całą gromadę Otrębusy, pamiętając, że Otrębusy wchodziły w skład dawnej gminy Helenów z siedzibą w Brwinowie. Zignorowano jednak fakt, że Żółwin – podobnie jak Terenia (Kopana) i Owczarnia - nigdy do niej nie należał, a po usamodzielnieniu się Podkowy nie graniczył z terenami brwinowskimi. Jakby tego było mało, w 1999 r. – po przywróceniu zlikwidowanych w 1975 r. powiatów – Żółwin wraz z gminą Brwinów znalazł się w powiecie pruszkowskim, zaś Podkowa – grodziskim.

Ten chaotyczny, nieprzemyślany podział administracyjny spowodował, że ul. Jana Pawła II w Podkowie podlega pod powiat grodziski, zaś Kasztanowa – pod pruszkowski. Nie udało się podłączyć Żółwina pod wspólną sieć kanalizacyjną z Podkową Leśną, kanalizacja przyjdzie do nas z Brwinowa przez Owczarnię. Nie mamy wspólnego systemu odprowadzania wód opadowych.

W ubiegłym roku burmistrz Podkowy Leśnej zorganizował konkurs na projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Podkowy. Efekty trwającej pół roku pracy studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej opublikowano w czasopiśmie "Urbanistyka. Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe. Rok 2015". W zamieszczonej w nim analizie stwierdzono: "Podkowa Leśna graniczy z gminą Brwinów od strony północnej oraz od strony południowej, przecinając gminę Brwinów i odcinając dwa jej sołectwa (Żółwin i Owczarnię) od spójnego terytorium gminy Brwinów. Dwa sołectwa gminy Brwinów tworzą z Podkową spójny obszar pod względem infrastrukturalnym (wspólne połączenia drogowe, komunikacyjne, częściowo wspólna infrastruktura wodna i kanalizacyjna) i funkcjonalnym. Mieszkańcy tych terenów korzystają z podstawowych usług na terenie Podkowy Leśnej, m.in. są członkami tutejszej parafii rzymskokatolickiej (...), korzystają z komunikacji publicznej w celu dojechania do Warszawy (kolejka WKD) oraz korzystają z usług oświaty, tj. szkół w Podkowie. Powoduje to wysoki stopień integracji mieszkańców Podkowy i sąsiadujących terenów. Podkowa Leśna świadczy szereg usług na rzecz mieszkańców sąsiednich sołectw, będąc dla nich lokalnym centrum rozwoju".

Z drugiej strony Żółwin ma OSP (Podkowa nie ma własnej straży pożarnej), Orlik, ciekawe tereny rekreacyjne, w przyszłości ma powstać w naszej wsi cmentarz komunalny
przeznaczony także dla sąsiadów. Ściślejsza współpraca obu miejscowości wspierana przez władze gminy Brwinów zmniejszałaby złe skutki błędnych decyzji administracyjnych sprzed wielu lat.
k.p.





skomentuj na FB

120. rocznica pierwszej żarówki w Żółwinie

28.03.2024

W 1904 r. w Żółwinie po raz pierwszy rozbłysło światło elektryczne. Dopiero cztery lata później na ulice Warszawy wyjechał pierwszy tramwaj elektryczny.

Michalina z Żółwina - niezwykła dziewczyna

07.03.2024

W 1857 r. pojawiła się na balu na Zamku Królewskim z włosami ufarbowanymi na żółty kolor, szokując namiestnika Królestwa Polskiego. Była z nami krótko, ale pozostawiła po sobie w Żółwinie trwałą pamiątkę – pałac przy obecnej ulicy Nadarzyńskiej.

Pionier żółwińskiej zielonej energii

28.02.2024

Patrząc na żółwińskie dachy z panelami słonecznymi, przypomnieliśmy sobie o oznaczonym na mapie okolic Warszawy z 1829 r. wiatraku, który znajdował się w pobliżu obecnego skrzyżowania Nadarzyńskiej i Słonecznej, czyli na ówczesnym końcu naszej wsi.

Karpie z Żółwina

09.12.2023

Tradycja hodowli ryb w stawach na terenie majątku Żółwin sięga zapewne jego początków, czyli końca XVI wieku.

barometr

Jakie jest twoje ulubione miejsce spacerów?

podpatrzone


Żółwin
Żółwin

Żółwin pl - serwis internetowy mieszkańców Żółwina - © 2024 IKE - Usługi Literackie